สมุทรปราการ หรือ ปากน้ำ ตั้งอยู่ปลายสุด ของแม่น้ำเจ้าพระยา เหนืออ่าวไทย คนทั่วไปนิยมเรียกว่า "เมืองปากน้ำ" เป็นเมืองที่สร้างขึ้น ในสมัยกรุงศรีอยุธยา ตัวเมืองเก่า อยู่แถบอำเภอพระประแดง และมีชื่อเรียกว่า เมืองพระประแดง ในสมัยสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ได้ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเมืองสมุทรปราการ ขึ้นใหม่ ที่ตำบลปากน้ำ เมื่อ ปี พ.ศ. 2362 โดยใช้เวลาสร้าง 3 ปี ปัจจุบันสมุทรปราการ แบ่งการปกครอง ออกเป็น 5 อำเภอ คือ อำเภอเมือง อำเภอพระประแดง อำเภอบางพลี อำเภอบางบ่อ และอำเภอพระสมุทรเจดีย์ มีเนื้อที่ประมาณ 1,004 ตารางกิโลเมตร อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ เพียง 25 กิโลเมตร

จังหวัดสมุทรปราการ เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคกลางของประเทศไทย จัดตั้งขึ้นครั้งล่าสุดโดยพระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดนนทบุรี จังหวัดสมุทรสาคร และจังหวัดนครนายก พุทธศักราช 2489 ซึ่งมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2489 และยังเป็นจังหวัดในเขตปริมณฑลของกรุงเทพมหานคร

คำขวัญประจำจังหวัด : ป้อมยุทธนาวี พระเจดีย์กลางน้ำ ฟาร์มจระเข้ใหญ่ งามวิไลเมืองโบราณ สงกรานต์พระประแดง ปลาสลิดแห้งรสดี ประเพณีรับบัว ครบถ้วนทั่วอุตสาหกรรม

สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญ : ตลาดน้ำโบราณบางพลี, ป้อมพระจุลจอมเกล้า, เมืองโบราณ, พระสมุทรเจดีย์, พิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณ, ฟาร์มจระเข้, สถานตากอากาศบางปู, หลวงพ่อโตวัดบางพลีใหญ่ใน, โครงการลูกพระดาบส