ประเพณีการกินเจ

แล้วก็ถึงเวลาธงเหลืองปลิวไสวให้เทศการกินเจ หมุน ครบรอบปีมาอีกครั้งไม่ว่าจะไปที่ไหนร้าน อาหาร แทบทุกร้าน แผงลอยรถเข็นเกือบทุกแผงที่ขาย อาหารจะปักด้วยธงเหลืองเขียนอักษรคำว่า เจ หรือ ฉ่าย(ที่เป็นภาษาจีน) สีแดงสด บอกให้รู้ว่าร้านของ เขา ขาย อาหารเจ ไม่มีเนื้อทุกชนิด ไม่ใช้น้ำปลา ไม่มีไข่ ไม่ใส่กระเทียม ไม่โรยผักชี ประมาณนั้น อย่างน้อยก็เก้าวันในช่วงเทศการนี้ เทศการกินเจเริ่มทุกปีในวันที่ 1 ถึง 9 ของเดือนเก้าตามปฏิทินจีน ซึ่งปีนี้ก็ตกวันที่ 16 เดือน ตุลาคม เราก็จะได้ทำบุญทำกุศลโดยการงด กินเนื้อสัตว์เล็ก สัตว์ใหญ่ ที่ตลอดปี เราฆ่าเพื่อมาทำเป็นอาหาร ช่วงเก้าถึงสิบ วันนี้เราจะได้ลดการเบียดเบียนสิ่งมีชีวิตอื่นๆ บุญกุศลนี้จะได้ส่งไปเพื่อขออโหสิกรรมต่อสิ่งมีชีวิต ทั้งหลายที่เราได้เบียดเบียนไม่ว่าในชาติ นี้หรือชาติที่แล้ว การกินเจเริ่มมาตั้งแต่กาลครั้งโพ้นโน่น ไม่รู้ละว่านานเท่าไร ตำนานการกินเจก็ หลากหลายว่ากันไปแต่ที่จะเล่าอย่างที่จะยกตัวอย่างนี้ เป็นเรื่องของจักรพรรดิเก้าองค์ผู้ ปกครองเก้าก๊กในแผ่นดินจีน ทั้งเก้าต่างไม่อยากที่จะตกเป็นเบี้ยล่างของกันและกัน จึงทำการรบพุ่งกันมาโดยตลอดจนกระทั้งเกิดสงคราม ครั้งใหญ่ แต่ก็ไม่มีผู้ใดสามารถล้ม ผู้ใดได้สำเร็จ ทั้งเก้าใช้เวลารบกันนานปีผู้คนล้มตายไปจำนวนมหาศาล บ้านเมืองระส่ำระสายแต่ทั้งเก้าก็ยังคงสู้รบกันต่อไป จนมีนักปราชญ์ผู้หนึ่งเข้าเฝ้าจักรพรรดิทั้งเก้า นักปราชญ์ผู้นั้นได้จัดให้จักรพรรดิทั้งเก้าได้มีโอกาสเสวนา พูดคุยกัน โดยแต่ละพระองคได้มีโอกาสที่จะเป็น ผู้เริ่มการ สนทนาของแต่ละวัน ทั้งเก้าจึงตกลงว่าระหว่างการเสวนา ครั้งนี้จะงดจากการฆ่าไม่ว่าจะเป็นการฆ่าคนด้วยกันหรือ สัตว์เล็กสัตว์ใหญ่ เมื่อไม่มีการฆ่ากลิ่นคาวเลือดของ สนามรบ ก็เริ่มจางหายไป และประชาชนแทบทุกคน ซึ่งเอือมระอากับการรบพุ่งก็ได้หยุดการฆ่าเช่นกัน ดังนั้นตลอดเก้าวันของเดือนเก้าชาวจีนทุกคนจึงทานแต่ อาหารเจ และปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน แต่หากถามว่าแล้วไทยเริ่มกินเจกันเมื่อไร บางคนก็จะบอกว่าเมื่อประมาณ 150 ปี ที่แล้ว และบางคนก็บอกว่าประมาณ 180 ปีที่แล้วซึ่งเป็นไปได้ว่าเข้ามาทางเมืองถลางโดย เล่ากันว่าคณะงิ้วจากจีนเดินทางมายังถลางเพื่อเปิดการ แสดงให้กับชาวจีนที่ย้ายถิ่นฐานมา ทำงานในภูเก็ตได้ดูกัน แต่ คงเป็นเพราะยุคนั้นภูเก็ตยังคงเป็นป่าดงดิบยุงชุกชุม คนในคณะงิ้วเริ่มป่วยและล้มตายจากพิษไข้ หัวหน้าคณะ ก็คิดว่าคง เป็นเพราะพวกเขาไม่ได้ไหว้เทวดาเจ้าถิ่น หรืออาจทำอะไรล่วงเกินผีฟ้านางไม้ที่ไหนจึงทำให้เกิด โรคภัยไข้เจ็บขึ้น ชาวคณะจึงตัดสินใจ หยุดกินเนื้อสัตว์ และบวงสรวงเทพยาดาฟ้าดิน แต่ก็น่าแปลกที่เมื่อพวกเขาเริ่มพิธีการกินเจ ก็ไม่มีใครล้มป่วยอีกและคนที่ป่วยก็อาการดีวันดีคืน ชาวเมืองเห็นดังนั้นก็เริ่มศรัทธาและปฏิบัติตามสืบมา แล้วช่วงเทศการนี้อะไรบ้างละที่ต้องทำ และต้องห้ามอย่างแรกที่เราสามารถ ทำได้คือการทำร่างกายให้มีความสะอาดตลอดช่วงงาน ประเพณีถือศีลกินเจ อาบน้ำชำระล้างสิ่งสกปรก ทำความสะอาด เครื่องครัวห้องครัวบ้านที่อยู่อาศัยและต้องแยกใช้ของให้เป็น สัดส่วน กับผู้ที่ไม่ได้กินเจ และผู้กินเจก็ควรนุ่งขาวห่มขาว ประพฤติตนให้ขาวคือต้องดีทั้งกายและใจ ไม่พูดจานินทาว่าร้าย ไม่ติเตียนกล่าวโทษ ไม่โปปดมดเท็จ และแน่นอนที่สุดห้ามบริโภคเนื้อสัตว์ ไม่ว่าหมูปลาเป็ดไก่วัวควาย สัตว์ปีกทั้งหลายสัตว์น้ำทุกชนิดและสัตว์สี่ขาก็ละเลิกไปด้วย นอกจากนี้ยังควรเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ในช่วงงานกินเจ งดดื่มสุราและของมึนเมาโดยเด็ดขาด ส่วนผู้อยู่ระหว่างไว้ทุกข์ก็ไม่ควรร่วมงาน หญิงมีครรภ์และหญิงที่มีประจำเดือนก็ควรหลีกเลี่ยง การดูหรือการร่วมพิธีกรรมใด ๆ ในช่วงนี้จึงดีที่สุด เทศการกินเจที่ยิ่งใหญ่เห็นทีคงจะไม่พ้น เทศการกินผัก ของคนภูเก็ต ตลอด 9 วัน ระหว่างงานนี้ ผู้คนทั้งจังหวัดจะนุ่งขาวห่มขาวออกมาแห่แหนเทวดาเทพเจ้า กินผักปฎิบัติตัวให้อยู่ในศีลประพฤติตนให้อยู่ในข้อกำหนด ของเทศการกินผักนี้ งานจะเริ่มขึ้นกับพิธียกเสา โกเต้งซึ่งจะทำกัน 1 วันก่อนถึงวันเริ่มกินผัก พิธียกเสานี้เป็นเสมือนการอัญเชิญเจ้า ยกอ๋องซ่งเต้ และกิ๋วอ๋องไต่เต้ ให้ได้มาเป็นประธานงานครั้งนี้ โดย จะจุดตะเกียง 9 ดวงไว้กับเสาโกเต้ง ตอนเที่ยงคืนของเช้าวันเริ่มกินผัก และเก้าวันแห่งการกินเจก็จะเริ่มขึ้น แล้วตลอดเก้าวันคน ภูเก็ตจะมีพิธีแห่พระ พิธีขึ้นบันไดมีด พิธีลุยไฟ พิธีอาบน้ำมัน จุดประทัด ตีกลองมงคล และ พิธีการสะเดาะเคราะห์ โดยการใช้ม้าทรงเพื่ออัญเชิญเจ้าเข้าร่างแล้วแสดงอิทธิฤทธิ์ โดยการ ทรมานร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นการเอาเข็มมาทิ่มแทงตามตัว แท่งเหล็กเสียบ คาปาก เดินแห่ไป รอบเมือง เดินบนถ่านร้อน พิธีกรรมเหล่า นี้เชื่อกันว่าเพื่อความเป็นสิริมงคลของบ้านเมืองและ การรับทุกข์แทนผู้ที่กินผัก ศาลเจ้าจีนโดยรอบเมืองภูเก็ตจะมีอาหารเจเลี้ยงผู้ที่ ต้องการศาลเจ้าที่เข้าร่วมงานพิธีแห่ ต่างๆจะมี ศาลเจ้า สะปำ ศาลเจ้าสามกอง ศาลเจ้าบ้านท่าเรือ ศาลเจ้าบางเหนียว/ศาลเจ้าเชิง ทะเล ศาลเจ้าจุ้ยตุ่ย ศาลเจ้ากะทู้และศาลเจ้ายก เค่งเก้ง ศาลเจ้าซุ่ยบุ่นต๋อง หากใครมีโอกาสสามารถ เข้าร่วม ชมพิธีการต่างๆได้ โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ สุดท้ายอยากบอกว่าช่วงเทศกาลกินเจนี้ หากเป็นไปได้อยากให้ทุกคนร่วมกันทำความดี มากน้อยไม่เป็นไร หรือถึงแม้ว่าจะไม่ได้กินผักกินเจ กับเขาเราก็สามารถทำตัวให้อยู่ในศีลในธรรมได้ พยายาม อย่าเบียดเบียนผู้อื่นด้วยกายวาจาหรือหากคิดก็ขอให้แต่ น้อยเริ่มต้นตั้งแต่วันนี้ วันที่อีกหลายคนก็เริ่มต้นเหมือนกัน อาหารเจ อาหารที่ขึ้นชื่อว่ากินเจหลายคนคิดว่าเราเรางดเนื้อสัตว์ ก็น่าจะพอแต่รู้หรือเปล่าผักใบเขียว บางชนิดก็ถือ ว่าเป็นของต้องห้ามเหมือนกัน ก็มีอย่างเช่น ผักชี ต้นหอม ต้นกุ้ยฉ่าย กระเทียม หอมแดง หอมใหญ่ หัวหอม ทั้งหลาย ไข่ นม เนย ถึงแม้ช่วงเทศกาลกินเจ นี้ทำให้เราอิ่มบุญได้มันก็ทำให้เราขาดสารอาหาร ได้มาก เหมือนกัน