เดินป่าส่องนก บนยอดดอย
ลมร้อนมาพร้อมกับหมอกควันไฟสีเทา ๆ ที่มีอยู่ทั่วในแทบภาคเหนือ แม้แต่ในกรุงเทพก็เหมือนมีหมอกควันดูขมุกขมัวท้องฟ้าไม่สดใสเป็นสีฟ้าให้เห็น อากาศเหมือนฝนจะตกแต่ก็ไม่สามารถคาดเดาอะไรได้แน่นอนเหมือนในอดีต วันนี้ร้อนอบอ้าวแต่อีกสักพักอาจมีฝนตก แต่ในปัจจุบันกลับไม่เป็นเช่นนั้น ร้อนจนเพลียหรือแสบผิว แสบตากันไปตาม ๆ กัน ทำให้ฉุกคิดว่า.....ธรรมชาติกำลังลงโทษมนุษย์ที่หยิบช่วยทรัพยากรธรรมชาติ มาใช้แต่คาดการคำนึง กว่าจะมีน้ำมันให้เราใช้เกิดการทับถมสะสมมากี่ล้านปี?
หลบร้อนขึ้นเหนืออีกครั้ง กับการเดินทางมาเยือนสู่ถิ่น...อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ ที่ถือได้ว่าเป็นหลังคาประเทศไทย..ประตูสู่หลังคาโลก ด้วยความสูงที่มียอดดอยสูงสุดในประเทศไทย ถึง 2,565.3341 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง ตีนเทือกเขาหิมาลัย เพื่อนร่วมทริปของผู้เขียนในครั้งนี้ เป็นเด็กเยาวชนที่ได้ผ่านการคัดเลือกจากทั่วประเทศจำนวน 70 กว่าชีวิต ร่วมเข้าค่ายเอ็กโกไทยรักษ์ป่า รุ่นที่ 38 ทุกคนต่างมีความฝันที่จะได้สัมผัสกับธรรมชาติ ร่วมกันไขความลับธรรมชาติ แก้สมการ 4 ธาตุ ที่สำคัญ คือ ดินแหล่งกำเนิดต้นไม้พืชพันธุ์ต้นกำเนิดอาหารของมนุษย์ น้ำ หล่อเลี้ยงธรรมชาติสร้างความชุ่มชื่นให้สิ่งมีชีวิต ลม อากาศที่มีหน้าที่เชื่อมต่อระบบนิเวศ และไฟ อุณหภูมิ ความร้อนที่ช่วยรักษาความสมดุลให้ธรรมชาติและสิ่งมีชีวิต
แปลกแต่จริงเมื่อเราอยู่ในเมืองที่มีอากาศร้อนอบอ้าว แต่พอขึ้นดอยอินทนนท์อากาศกลับเย็นสบาย อยู่ในระดับ 18 องศา มาพร้อมกับกระแสลมแทบไม่น่าเชื่อว่าจะหนาวเย็นได้เพียงนี้ ซึ่งผู้เขียนเองก็ไม่ได้เตรียมเสื้อกันหนาวไปแต่อย่างใด ทำให้ต้องผจญกับความหนาวและตัวคุ่นซึ่งร้ายกาจยิ่งนัก หากถูกกัดก็ทั้งคันและแพ้เป็นแผลบวมแดง หากใครที่คิดจะเดินป่าคงต้องเตรียมพร้อมทั้งเครื่องแต่งกายที่มิดชิด ที่สำคัญคือร่างกายต้องแข็งแรง ถึงแม้การเดินป่าในครั้งนี้ จะมีเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์และเจ้าหน้าจากมูลนิธิไทยรักษ์ป่า และบ.เอ็กโก ฯ คอยดูแลอำนวยความสะดวกในเรื่องของเส้นทางแต่ก็ขอบอกว่าเหนื่อยเอาเรื่องเหมือนกัน แก่ ๆ อยากผู้เขียนเดินรั้งท้ายกลุ่มของเด็ก ๆ ตลอดทุกเส้นทาง
ด้วยภูมิประเทศของยอดดอยอินทนนท์มีสภาพความชุ่มชื้นและหนาวเย็นตลอดทั้งปี ทำให้ระบบนิเวศป่าไม้ที่แตกต่างกันออกไป เช่น ป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าสนเขา และป่าดิบเขาที่อุดมไปด้วยมอสและเฟิร์น อีกทั้งเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญ เด็กๆ และผู้เขียนสนใจมากเป็นพิเศษคือตาน้ำ ได้เดินสำรวจศึกษาป่าจนเห็นถึงแหล่งน้ำที่มาก่อนจะหล่อหลอมเป็นน้ำตก และสายน้ำลำธาร หล่อเลี้ยงส่งไปยังคนปลายน้ำ ธรรมชาติได้จัดสรรสิ่งมีชีวิตที่เป็นเครื่องมือชี้วัดทางธรรมชาติ ว่าน้ำแห่งนี้คือน้ำบริสุทธิ์ดื่มกินได้ ดอยอินทนนท์เปรียบเหมือนป่าเมืองหนาว ที่มีพืชและสัตว์บางชนิดที่แพร่กระจายมาจากถิ่นฐานเดิมในประเทศเนปาล แล้วค่อยๆ ปรับตัวให้เข้ากับสภาพสิ่งแวดล้อมจนเกิดสายพันธุ์ใหม่ เช่น รองเท้านารีอินทนนท์ นกกินปลีหางยาวสีเขียว ฯลฯ
ผู้เขียนได้เดินศึกษาเส้นทางธรรมชาติอ่างกา ที่เป็นแอ่งน้ำที่สูงที่สุดในประเทศไทย อากาศเย็นสบาย ตลอดเส้นทางจะพบซากกิ่งไม้ ใบไม้ มอส ไลเคนที่มีอายุ 4,600 ล้านปี จะอยู่ในพื้นที่อากาศบริสุทธิ์ เฟิร์น อายุกว่า 230 ล้านปี เห็นม้วนแบบนี้เป็นช่วงของการพักฟื้นชั่วคราวหากมีละอองหมอกก็ฟื้นตัวขึ้นมาอีก และต้นไม้ขนาดใหญ่หลากหลายสายพันธุ์ เรียกว่าธรรมชาติซ่อมแซมกันเอง ต้นหนึ่งล้มก็มีต้นใหม่เกิด สิ่งที่ได้เรียนรู้จากเจ้าหน้าที่บอกกับผู้เขียน สิ่งที่หายากในดอยอ่างกา คือ กุหลบพันปี สีขาวและสีแดง เป็นที่น่าเสียดายที่บางต้นถูกไฟไหม้จากน้ำมือมนุษย์ที่มักง่ายสูบบุหรี่แล้วโยนทิ้งทำให้ไฟไหม้ป่า ไหม้ต้นกุหลาบพันปีจนเหลือแต่ซากต้นสีดำ แต่ก็ยังโชคดีอยู่บ้างที่ผู้เขียนได้ทันได้เห็นดอกกุหลาบพันปีสีแดง และสีขาว ที่เหลืออยู่เพียงดอกเดียว ได้เก็บภาพมาฝากกัน นอกจากนี้ยังมีข้าวตอกฤาษี พืชไร้ดอกจำพวกมอส
จากนั้นเราเดินลัดเลาะพักกินข้าวเที่ยงกันในป่าที่บรรยากาศมีวิวน้ำตกให้ได้นั่งมองเพลิน ๆ ออก อิ่มท้อง อิ่มเอมกับบรรยากาศกันแล้วออกเดินทางต่อเส้นทางศึกษาธรรมชาติกิ่วแม่ปาน ที่อยู่ระหว่างจอมทอง-ดอยอินทนนท์ ด้วยระบบนิเวศยังคงเป็นป่าดิบเขา ก่อให้เกิดห้องเรียนธรรมชาติ ที่นี่เป็นแหล่งที่อยู่ของ กวางผา หรือ ม้าเทวดา สัตว์ป่าสงวน 1 ใน 15 ชนิด ของประเทศไทยที่เหลือน้อยลง เจ้าหน้าที่อุทยานอาสาพาไปดู เพื่อโชคดีได้เจอ แต่ด้วยทางที่ลาดชันและรองเท้าพื้นแข็งที่ไม่เอื้ออำนวยอาจทำให้ลื่นตกไหล่ทางที่ลาดชันได้ ผู้เขียนต้องจำยอมสละสิทธิ์จึงยืนดูผาแง่ม ที่มีลักษณะเป็นหินสองแท่งขนาดใหญ่ ตั้งอยู่ริมทางเดินเส้นทางศึกษาธรรมชาติ กิ่วแม่ปาน-ในเขตอุทยานดอยอินทนนท์ และออกเดินลัดเลาะทางที่ลาดชันแต่ก็มีการทำทางไว้แล้วอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้ที่สนใจศึกษาธรรมชาติ
ความงดงามทางธรรมชาติ ประตูบ้านหลังใหญ่ ห้องเรียนขนาดใหญ่ หรือสุดแล้วแต่ว่าจะเรียกสิ่งใดนั้น ที่คือต้นน้ำอันสำคัญที่หล่อเลี้ยงทุกสรรพสิ่งของชีวิต การเดินทางไม่มีที่สุดเปรียบเสมือนสายน้ำ หากช่วยกันดูแลช่วยกันอนุรักษ์ทรัพยากรที่มีอยู่จำกัดอย่างมีคุณค่า ผู้เขียนเชื่อว่า แหล่งต้นน้ำ ก็จะยังมีน้ำหล่อเลี้ยงสิ่งมีชีวิต คน สัตว์ พืชต้นไม้ ไปยังคนปลายน้ำให้ได้ใช้คงอยู่ต่อไป อย่าเพียงแค่รับรู้และเพิกเชยแต่ควรลงมือทำเริ่มจากสิ่งใกล้ตัว ใช้น้ำอย่างรู้คุณค่า ใช้พลังงานที่ให้คุ้มทุน ก่อนที่ทุกสิ่งจะสายเกินแก้........
ทริปนี้ผู้เขียนและน้อง ๆ ชาวค่ายเอ็กโกไทยรักษ์ป่า ขอขอบคุณเจ้าหน้าที่ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่านและผู้สนับสนุน ทำให้เกิดการเรียนรู้มากมายบนพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ ขอเป็นกำลังใจให้กับเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติทุกนาย ที่ท่านเสียสละทุ่มเทชีวิตเพื่อรักษาผืนป่าให้คงอยู่กับประเทศไทยต่อไป...
พาเที่ยวไปกับ......โชติกา วีรนะ
(คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขนาดใหญ่)
ร่วมเป็นแฟนเพจเรา บน Facebook..ได้ที่นี่เลย!!
สนับสนุนเนื้อหา
