ต้อนรับปีกระต่าย...พาไหว้พระเจ้าทันใจ

เริ่มต้นปีพุทธศักราชใหม่ ด้วยการไหว้สักการะขอพร ตามวัดสำคัญในจังหวัดลำปาง กันก็ถือเป็นการเบิกฤกษ์ดีดี ต้อนรับปีกระต่ายกันคะ

ทุกครั้งของการเริ่มต้นปีพุทธศักราชใหม่ ผู้เขียนมักจะหาโอกาสไปสวดมนต์และกราบสักการะพระแก้วมรกต ที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม หรือ วัดพระแก้ว ซึ่งตั้งอยู่ใจกลางเมืองกรุงเทพมหานคร หลายคนมักจะตั้งใจไหว้พระ 9 วัด โดยเริ่มต้นที่ศาลหลักเมืองกรุงเทพฯ และจบลงที่วัดชนะสงคราม แม้แต่ตัวผู้เขียนเองก็ทำเช่นนี้เหมือน แต่ปีนี้ดูจะแปลกจากทุกปีที่ผ่านมา เนื่องจากผู้เขียนมีภารกิจที่ต้องปฏิบัติหน้าที่ ทางภาคเหนือ จึงได้บรรยากาศการเริ่มต้นปีใหม่แบบล้านนา ผสมกับอากาศที่สัมผัสได้ว่าหนาวเย็นจริง ๆ

ผู้เขียนได้มีโอกาสมาเยือนนครลำปางในช่วงปีใหม่ที่ผ่านมา หากจะมาให้ถึงลำปางต้องได้นั่งรถม้าชมเมือง แต่ต้องขอโทษผู้อ่านด้วยคะทริปนี้ ไม่มีภาพรถม้ามาฝากคะ เพราะถึงลำปางบ่ายแล้วเกือบจะเย็น อีกทั้งแสงก็ใกล้หมดและอากาศมืดครึ้มคล้ายฝนจะตก ทำให้ภาพออกมาท้องฟ้ามืดเล็กน้อยแต่ก็ตั้งใจนำมาฝากจริงๆ คะ ผู้เขียนได้เพื่อนรุ่นพี่ ผู้ใจดีพาเข้าไหว้สักการะขอพรขึ้นปีใหม่ ตามวัดสำคัญในลำปางพร้อมกับเล่าตำนาน ต่าง ๆ ในนครลำปางให้ฟังอย่างละเอียดสมกับเป็นลูกสาวอดีตผู้ว่าฯลำปาง จริง ๆ

เริ่มต้นการไหว้พระที่ วัดพระเจ้าทันใจ ตั้งอยู่ใน ต. ต้นธงชัย อ.เมือง จ.ลำปาง เป็นวัดเก่าแก่โบราณ สร้างมาแล้ว 535 ปี ทราบมาว่าส่วนใหญ่แล้วนิยมมากราบไหว้ขอพรในด้านการขอบุตร หรือค้าขาย เมตตามหานิยม ตัวผู้เขียนเองก่อนหน้านี้ก็มีความตั้งใจไว้อย่างมากว่าจะไปสักการะพระเจ้าทันใจ ที่ประเทศพม่า แต่ก็ได้มาลำปาง ก่อน จากการสอบถาม พบว่าทางวัดสำคัญในภาคเหนือ นิยมสร้างพระเจ้าทันใจ ซึ่งหมายถึง พระพุทธรูปที่ใช้เวลาสร้างได้สำเร็จภายใน 1 วัน กล่าวคือ จะเริ่มพิธีตั้งแต่เที่ยงคืนเป็นต้นไป จนสามารถสร้างองค์พระได้สำเร็จก่อนพระอาทิตย์ตกดิน (ก่อนเวลา 18.00 น.) ของวันถัดไป ถ้าสร้างไม่เสร็จถือเป็นพระพุทธรูปธรรมดาทั่วไป และสามารถทำพิธีพุทธาภิเษกได้ในเย็นอีกวันหนึ่ง ทั้งนี้เนื่องจากการสร้างพระพุทธรูปนั้น มักจะมีขั้นตอน และพิธีกรรมที่ละเอียดซับซ้อน ช่วงที่สร้างพระพุทธรูปนั้นจะต้องมีการการสวดเจริญพระพุทธมนต์ของพระสงฆ์ตลอดทั้งคืนจนสว่าง และสามารถทำพิธีพุทธาภิเษกได้สำเร็จภายใน 1 วัน จึงถือว่าเป็นเรื่องมหัศจรรย์ จึงเชื่อกันว่าเป็นเพราะพระพุทธานุภาพ และอานุภาพแห่งเทพยดาที่บันดาลให้พิธีกรรมสำเร็จโดยปราศจากอุปสรรค จึงเป็นที่มาของพระเจ้าทันใจที่จะช่วยบันดาลความสำเร็จให้กับผู้ที่อธิฐานขอพรได้อย่างทันอกทันใจ ว่าแล้วเชิญอธิษฐาน...ขอพรกันเลยนะคะ

ขอพรกันเสร็จแล้ว...เราออกเดินทางมายังวัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดา ตั้งอยู่ ต.เวียงเหนือ อ.เมือง จ.ลำปาง ที่นี่มีตำนานที่น่าศึกษาประวัติศาสตร์ยิ่งนัก สร้างมามากว่า 500 ปี แล้วเช่นกัน ผู้เขียนรู้สึกดียิ่งนักเมื่อทราบว่าที่นี่เคยเป็นที่ประดิษฐานพระแก้วมรกต มาก่อน ตามตำนานเล่ากันว่า พระเจ้าสามฝั่งแกนเจ้าเมืองเชียงใหม่ได้จัดขบวนช้างไปรับพระแก้วมรกตมาจากเชียงราย เพื่อจะอัญเชิญไปประดิษฐานยังนครเชียงใหม่ แต่พอถึงแยกลำปางช้างก็เกิดอาการตื่น วิ่งเข้านครลำปาง เจ้าเมืองจึงยินยอมให้ประดิษฐานที่วัดพระแก้วดอนเต้าเป็นเวลา 12 ปี จนพระเจ้าไชยเชษฐาได้กลับไปครองเมืองเวียงจันทน์

กระทั่งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ขณะเมื่อทรงเป็นเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ยกทัพไปตีหัวเมืองลาวจนถึงเวียงจันทน์ จึงได้อัญเชิญพระแก้วมรกตจากเวียงจันทน์มาประดิษฐานที่กรุงธนบุรี ต่อมาเมื่อได้สถาปนากรุงเทพฯ เป็นเมืองหลวง จึงได้อัญเชิญพระแก้วมรกตมาประดิษฐานที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม จนตราบเท่าทุกวันนี้

ส่วนที่มาของชื่อวัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดาราม เป็นที่น่าสนใจอย่างมากนั้นก็คือ ตามตำนานเล่าว่ามีอุบาสิกา ชื่อนางสุชาดา ได้นำแตงโมไปถวายพระเถระที่วัด พอผ่าแตงโมออกมาเจออัญมณี มรกตอยู่ข้างใน พระเถระรูปนั้นจึงจ้างช่างให้นำมรกตนั้นไปแกะสลักเป็นพระพุทธรูป ต่อมาได้มีผู้ไปฟ้องเจ้าเมืองลำปางในขณะนั้นว่า พระเถระและนางสุชาดาเป็นชู้กัน เจ้าเมืองลำปางจึงตัดสินให้จับนางสุชาดาไปประหารชีวิต ซึ่งมีผู้รู้เล่าให้ผู้เขียนฟังว่าเลือดของสุชาดาเป็นสีขาวซึ่งเป็นสิ่งที่ยืนยันความบริสุทธิ์ใจของนาง ส่วนพระเถระหลังจากทราบข่าวก็ได้อัญเชิญพระพุทธรูปมรกตหนีไป โดยได้นำไปฝากไว้ที่วัดพระธาตุลำปางหลวงจนถึงปัจจุบัน ส่วนสถานที่ตั้งบ้านของนางสุชาดาที่อยู่ใกล้วัดดอนเต้า ก็ได้มีผู้มีจิตศรัทธาสร้างขึ้นชื่อวัดสุชาดาราม ตอนหลังได้มีการประกาศให้เป็นวัดเดียวกัน และได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นพระอารามหลวง

ศิลปะส่วนใหญ่เป็นแบบล้านนาผสมพม่าประดับลวดลายไม้ และแผ่นแกะสลักฝีมือละเอียดมากพระพุทธรูปปูนปั้นปิดทอง ประดับกระจกสีวิจิตรงดงามมาก ดูแล้วเพลิดเพลินมากสำหรับใครที่ชอบงานศิลปะและศึกษาประวัติศาสตร์ รับรองไม่ผิดหวังคะ

พาเที่ยวไปกับ...โชติกา วีรนะ