ผีตาโขน 2553
นางอัจฉพรรณ บุญเจริญ ผู้อำนวยการ ททท.สำนักงานเลย กล่าวถึงประวัติความเป็นมาของประเพณีนี้ว่าเป็นงานบุญใหญ่ประจำปีของท้อง ถิ่นโดยรวมเอา “งานบุญพระเวส” ( ฮีตเดือนสี่ ) และ“งานบุญบั้งไฟ” (ฮีตเดือนหก) เข้าไว้เป็นงานบุญเดียวกัน งานบุญพระเวสนั้นเป็นงานบุญที่จัดขึ้นเพื่อฟังเทศน์มหาชาติ ทั้ง 13 กัณฑ์ เชื่อกันว่าจะได้รับอานิสงส์แรงกล้าบันดาลให้พบพระศรีอริยเมตไตรย์ในชาติหน้า
ส่วนงานบุญบั้งไฟเป็นงานบุญที่จัดขึ้นเพื่อบูชาอารักษ์หลักเมืองและถือเป็น ประเพณีการแห่ขอฝนให้ตกต้องตามฤดูกาล ในงานบุญหลวงนี้จะมีกองทัพ“ผีตาโขน” ออกวาดลวดลายทั่วเมืองด่านซ้ายร่วมสร้างความสนุกสนานครื้นเครงในขบวนแห่ด้วย ที่มาของคำว่า “ผีตาโขน” นั้นบ้างก็ว่าน่าจะมาจากการที่ผีเหล่านี้สวมหน้ากากคล้ายลักษณะของหัวโขน แต่เดิมบางคนเรียกว่า “ผีตาขน” แต่ก็หาความหมายไม่ได้ชัดแจ้ง และจากคำบอกเล่าของเจ้าพ่อกวนคณะเข้าทรงว่า “ผีตามคน” ต่อมาจึงเพี้ยนเป็น “ผีตาโขน”ในที่สุด
กิจกรรมที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง ได้แก่ พิธีเบิกพระอุปคุต พิธีบายศรีสู่ขวัญเจ้าพ่อกวน-เจ้าแม่นางเทียม ขบวนแห่ผีตาโขน ขบวนแห่เจ้าพ่อกวน-เจ้าแม่นางเทียม และคณะพ่อแสน ขบวนรถเทิดพระเกียรติ ขบวนแห่ของเทศบาล และอบต. กิจกรรมการแสดงบนเวที พิธีบายศรีสู่ขวัญพระเวส ขบวนพิธีอัญเชิญพระเวสสันดรเข้าเมือง พิธีจุดบั้งไฟบูชาพญาแถน พิธีทิ้งหน้ากากผีตาโขน พิธีเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ และขบวนแห่ต้นกัณฑ์เทศน์ ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่ อำเภอด่านซ้าย โทร. 0-4289-1266 และ ททท. สำนักงานเลย โทร. 0-4281-2812 / 0-4281-1405
กำหนดการจัดงาน
ประเพณีบุญหลวง และการละเล่นผีตาโขน อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
วันที่ 12 - 14 มิถุนายน 2553
วันเสาร์ที่ 12 มิถุนายน 2553 เริ่มตั้งแต่
เวลา 03.00 น. -พิธีบวชพราหมณ์ ณ อุโบสถวัดโพนชัย
เวลา 04.00 น. -พิธีเบิกอุปคุต (บริเวณระหว่างลำน้ำหมัน – ลำน้ำศอก)
เวลา 06.00 น. -พิธีตักบาตรแด่พระสงฆ์ (ตั้งแต่หน้าวัดโพนชัย ตามถนนแก้ว อาสาไปถึงแยกขึ้น อ.นาแห้ว แล้ววนกลับไปยังวัดโพนชัย)
เวลา 07.30 น. -พระสงฆ์ ทุกรูปที่รับบาตรร่วมฉันท์เช้า ที่วัดโพนชัย
เวลา 08.30 น. -พิธีบายศรีสู่ขวัญเจ้าพ่อกวน – เจ้าแม่นางเทียม (บ้านเจ้าพ่อกวน)
เวลา 09.00 น. -ขบวนของเจ้าพ่อกวน แห่จากบ้านไปยังวัดโพนชัย
เวลา 09.30 น. -ขบวนขอเจ้าพ่อกวน ขบวนของเยาวชน ประชาชนทั่วไป ขบวน นักท่องเที่ยว พร้อมกันบริเวณวัดโพนชัย
เวลา 10.00 น. -พิธีเปิด “งานบุญหลวง” วันโฮม (ณ วัดโพนชัย) โดยนายอำเภอด่านซ้าย (นายโสภณ สุวรรณรัตน์)
> ชมกิจกรรมการแสดงบนเวที สลับกับการประกวดการเต้นผีตาโขนน้อย
> การละเล่นผีตาโขน ของกลุ่มผีตาโขนทั่วไปตามถนนแก้วอาสา
เวลา 11.00 น. -ชมกิจกรรมการแสดงบนเวทีหน้าที่ว่าการอำเภอด่านซ้าย
วันอาทิตย์ที่ 13 มิถุนายน 2553
เวลา 09.00 น. -ขบวนเทิดพระเกียรติ ขบวนแห่ของเจ้าพ่อกวน เจ้าแม่นางเทียม และคณะพ่อแสน พร้อมกันบริเวณถนนในโรงเรียนชุมชนบ้านด่านซ้าย
เวลา 09.30 น. -ขบวนเทิดพระเกียรติ ขบวนแห่ของเจ้าพ่อกวน เจ้าแม่นางเทียม และคณะพ่อแสน เคลื่อนออกจากบริเวณถนนในโรงเรียนชุมชนบ้านด่านซ้าย
เวลา 10.00 น. -พิธีเปิดงานบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน ประจำปี 2553 ณ บริเวณหน้าที่ว่าการอำเภอด่านซ้าย
เวลา 13.00 น. -ชมกิจกรรมการแสดงบนเวทีกลาง (หน้าที่ว่าการอำเภอ)
เวลา 15.00 น. -พิธีบายศรีสู่ขวัญพระเวส (บ้านเจ้าพ่อกวน)
เวลา 15.30 น. -ขบวนแห่พิธีอัญเชิญพระเวสสันดรเข้าเมือง จากบ้านเจ้าพ่อกวนไปยังวัดโพนชัย
เวลา 19.00 น. -พิธีเจริญพุทธมนต์ ณ วัดโพนชัย (เทศน์พระมาลัยหมื่น พระมาลัยแสน)
วันจันทร์ที่ 14 มิถุนายน 2553 เริ่มตั้งแต่
เวลา 04.00 น. -พิธีเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ ณ อุโบสถวัดโพนชัย
-ชมขบวนแห่ต้นกัณฑ์เทศน์ ของหมู่บ้านต่าง ๆ ในอำเภอด่านซ้าย
***มหกรรมศูนย์อาหารสะอาดรสชาติอร่อย ตั้งแต่วันที่ 11 – 14 มิถุนายน 2553***
วันที่ 11 มิถุนายน 2553
เวลา 19.00 น. -พิธีเปิดมหกรรมศูนย์อาหารสะอาด รสชาติอร่อย ณ บริเวณตลาดเย็น ทต.ด่านซ้าย พร้อมชมกิจกรรมการแสดงบนเวที
สำหรับการเดินทางไปอำเภอด่านซ้ายนั้น ที่สะดวกที่สุดน่าจะเป็นการใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 21 สระบุรี-หล่มสัก ขึ้นไปจากนั้นใช้ทางหลวงหมายเลข 203 ผ่านอำเภอหล่มเก่าไปยังอำเภอด่านซ้าย….สำหรับเพื่อนสมาชิกที่มาจากทางอีสาน ผ่านเมืองเลย ก็ใช้เส้นทาง 203 มาจากตัวจังหวัดเลยผ่านอำเภอภูเรือได้เช่นเดียวกันครับ
เรื่องที่พักอาจยุ่งยากเล็กน้อยเพราะในตัวอำเภอหาที่พักยาก ใครที่จะไปในปีหน้า ขอแนะนำให้ไปพักที่รีสอร์ทแถวภูเรือ หรือไม่ก็ในตัวเมืองเลย หรือมิฉะนั้นก็พักที่หล่มสัก แล้วตอนเช้าค่อยตีรถขึ้นมาดูงานก็ได้ครับ
นุ บางบ่อ...ภาพ
