สุสานหมิง แห่ง หนานจิง

"ช่วงนี้กำลังร้อนได้ที่เลย (ราวปลายเดือนกรกฎาคม) อยู่ในห้องแอร์ก็อึดอัด ออกมาอาศัยธรรมชาติคลายร้อนดีกว่า ... " คุณป้าบอกผมพร้อมกับโบกพัดไปมา ก่อนที่จะแนะนำแนะนำอาหารอร่อย พร้อมกับย่านที่น่าไปเดินเที่ยวในเวลากลางคืนให้กับ 'ผู้มาเยือน' อย่างผมได้ทราบ

สำหรับ ภูเขาจงซาน ที่ตั้งอยู่ทางพื้นที่ด้านตะวันออกของตัวเมืองหนานจิง ได้รับยกย่องจากผู้มีชื่อเสียงของจีนมาตั้งแต่สมัยโบราณ อย่างเช่น จูเก๋อเลี่ยง (จูกัดเหลียง:???) หรือที่รู้จักกันดีในชื่อของ ขงเบ้ง กุนซืออัจฉริยะในสมัยสามก๊ก ที่เคยกล่าวเอาไว้ว่า

"เขาจงซานนั้นเป็นทิวโค้งคล้ายกับมังกร ส่วนเมืองหิน (อีกหนึ่งฉายาของเมืองหนานจิง) นั้นก็คล้ายกับพยัคฆ์ที่นอนหมอบอยู่ด้านล่าง หนานจิง ช่างเป็นเมืองในอุดมคติของ กษัตริย์จริงๆ"

ยังนับว่าเป็นโชคดีที่กำแพงเมืองหนานจิง ยังคงหลงเหลือให้ชนรุ่นหลังได้เห็นอยู่ (เช่นเดียวกับเมืองซีอาน) เพราะ กำแพงเมืองที่สร้างตั้งแต่สมัยราชวงศ์หมิงนั้นช่วยขับบรรยากาศของหนานจิงในการเป็นเมืองหลวงเก่าขึ้นได้มาก ผิดกับ เมืองปักกิ่ง ที่แนวกำแพงส่วนใหญ่ถูกทุบทิ้งไปหมด เนื่องจากตอนแรกชาวเมืองปักกิ่งเห็นว่ากำแพงเมืองเป็นเครื่องกีดกั้นการคมนาคม แต่ทุกวันนี้ชาวปักกิ่งจำนวนไม่น้อยกลับรู้สึกเสียดายกับการตัดสินใจดังกล่าว เนื่องจากหากกำแพงเมืองปักกิ่งยังไม่ถูกทุบทิ้งไป พื้นที่ในตัวเมืองชั้นในทั้งหมดก็คงถูกขึ้นทะเบียนเป็น "มรดกโลก" ไปแล้ว

สัจธรรมของมนุษย์ ดังกล่าว แม้แต่โอรสสวรรค์ อย่างจูหยวนจาง ก็ทราบดีแก่ใจ ดังนั้นในปีที่ 14 ของการครองราชย์ (ค.ศ.1381) พระองค์จึงรับสั่งให้มีการสร้างสุสานขึ้น ตามตำแหน่งที่พระองค์เสาะหาและสืบค้นดูแล้วว่าเหมาะกับการสร้างสุสานของพระองค์ขึ้น

ตำแหน่งเหมาะสมที่ว่านั้นคือ แนวเขาทางด้านใต้ของเขตภูเขาจงซาน ซึ่งหากมองในมุมมองทาง 'ฮวงจุ้ย ' แล้วก็เหมาะสำหรับการสร้างสุสานเป็นอย่างยิ่ง อย่างที่ ขงเบ้งเคยกล่าวเอาไว้ว่า ทิวเขาจงซานนั้นคล้ายกับมังกร การที่ด้านหลังของสุสานนั้นมีมังกรคอยเฝ้าอยู่ย่อมเป็นเรื่องที่ดียิ่ง

สุสานแห่งนี้ ใช้เวลาในการสร้างเพียง 2 ปี (เสร็จสิ้นในปี ค.ศ.1383) และได้ใช้งานจริงเมื่อองค์ปฐมจักรพรรดิแห่งราชวงศ์หมิงสวรรคต ในปี ค.ศ.1398

หลังจากผ่านวงจรแห่งการถูกทำลายและบูรณะใหม่มาหลายรอบ เมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ.2546 สุสานหมิง ได้ถูกขึ้นทะเบียนให้เป็นหนึ่งในมรดกโลกทางวัฒนธรรมจากองค์กรยูเนสโก ทำให้พื้นที่ทั้งบริเวณเขตทัศนียภาพจงซาน มีนักท่องเที่ยวมาเยือนอย่างไม่ขาดสาย โดยเฉพาะในช่วงฤดูใบไม้ผลิ และ ฤดูใบไม้ร่วงที่อากาศกำลังเย็นสบาย

ดังที่ผมเคยกล่าวไปแล้วหลายครั้งว่า การมาเยือนเมืองจีนนั้นหากไม่มีความรู้หรือความเข้าใจเกี่ยวกับประวัติศาสตร์จีน สิ่งที่หลงเหลือให้ผู้มาเยือนได้เห็นนั้นก็อาจเป็นได้เพียงแค่เศษซากก้อนหินเก่าๆ สุสานของปฐมจักรพรรดิแห่งราชวงศ์หมิง และ วัดหลิงกู่ ก็เช่นกัน สถานที่ทั้งสองแห่งผ่านร้อนผ่านหนาว ผ่านสงคราม ผ่านการเผา ทำลาย มานานกว่า 600 ปี สิ่งที่เหลือทิ้งไว้ให้เห็นแก่สายตาจึงไม่มีให้ตื่นใจได้มากนัก (อย่างไรก็ตามสุสานของจูหยวนจาง ก็ยังไม่มีการขุดขึ้นมาจนกระทั่งทุกวันนี้)

เมื่อเดินอ้อมสวนสาธารณะออกมา ผมก็พบกับถนนอีกด้านหนึ่ง ... ถนนด้านนี้เป็นถนนอีกเส้นที่ผ่านไปยัง 'สุสานหมิง' เกาะกลางของถนนเส้นนี้เรียงรายไปด้วยรูปแกะสลักหินของนักรบ และ รูปแกะสลักหินของสัตว์นำโชคต่างๆ ตามความเชื่อของจีน อย่างเช่น อูฐ กิเลน สิงโต ม้า