วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร

วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร ตั้งอยู่ริมถนนราชดำเนิน ตำบลในเมือง มีเนื้อที่ 25 ไร่ 2 งาน วัดพระ มหาธาตุเป็นพระอารามหลวงชั้นเอก ชั้นวรมหาวิหาร เดิมชื่อวัดพระบรมธาตุ ปัจจุบันกรมศิลปากรได้ประ กาศจดทะเบียน วัดพระมหาธาตุเป็น โบราณสถาน นับเป็นปูชนียสถานที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของภาคใต้ ตาม ตำนานกล่าวว่าสร้างมามากกว่า 1,500 ปี มีศิลปะการก่อสร้างแบบศรีวิชัย ต่อมาปี พ.ศ. 1093 พระเจ้าศรี ธรรมาโศกราช ได้ทำการก่อสร้างเจดีย์ขึ้นใหม่เป็นทรงสาญจิ และในปี พ.ศ.1770 พระเจ้าจันทรภาณุ กษัตริย์แห่งนครศรีธรรมราช จึงได้รับเอาพระภิกษุจากลังกามาตั้งคณะสงฆ์ และบูรณะพระบรมธาตุเจดีย์ ให้เป็นไปตามแบบสถาปัตยกรรมลังกาอันเป็นแบบที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบัน คือ เป็นทรงระฆังคว่ำ หรือโอคว่ำ มีปล้องไฉน 52 ปล้อง สูงจากฐานถึงยอด 37 วา ยอดสุดของปล้องไฉนหุ้มทองคำเหลืองอร่าม สูง 6 วา 1 ศอก แผ่เป็นแผ่นหนาเท่าใบลานหุ้มไว้ น้ำหนัก800 ชั่ง (หรือ 960 กิโลกรัม) ภายในวัดพระมหาธาตุฯ มีโบราณวัตถุมากมายเก็บรักษาอยู่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพระวิหารหลวง ซึ่ง เป็นศิลปะสมัยอยุธยา วิหารพระมหาภิเนษกรม(พระทรงม้า) ทางขึ้นไปบนฐานองค์เจดีย์ วิหารทับเกษตรวิหาร เขียน และวิหารโพธิ์ลังกา ซึ่งเป็นที่จัดแสดงโบราณวัตถุที่มีมูลค่ามากที่สุดในประเทศ ในปีงบประมาณ 2530 การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้ดำเนินการจัดทำโครงการพัฒนาสภาพกายภาพ วัดมหาธาตุวรวิหารขึ้น คือ ก่อสร้างรั้วพร้อมบ่อต้นไม้ด้านทิศเหนือ และ ทิศใต้ห้องสุขาขนาด 8 ที่ 1 หลัง และ แผ่นป้ายแสดงประวัติ และผังบริเวณวัด ขณะนี้วัดพระมหาธาตุฯ ได้รับการบูรณะใหม่ เริ่มตั้งแต่ ปีพ.ศ. 2532 เป็นต้นมา ขณะนี้คงเหลือแต่ ส่วนยอดพระบรมธาตุเจดีย์เท่านั้น การบูรณะนี้ดำเนินการโดยกรมศิลปากร