ประเพณีผีตาโขน

"ผีตาโขน"เป็นการละเล่นพื้นบ้านของชาว อำเภอด่านซ้ายจังหวัดเลยเป็นการ แสดงออกถึงศิลปวัฒ นธรรมและประเพณีอันดีงามของ ท้องถิ่น ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ของด่านซ้าย แต่ไม่มีหลักฐาน ปรากฎแน่ชัดว่าการละเล่นผีตาโขน นี้มีมาตั้งแต่เมื่อใด เพียงแต่สันนิษฐานว่าอาจเกิดพร้อม กับประเพณีบุญหลวง แล้วถือปฎิบัติสืบ ทอดกันมาจนกระทั่งทุกวันนี้ ลัษณะของผีตาโขน จะเป็นการสวมหน้ากากที่ด้วยหวดนึ่ง ข้าวที่สานด้วยไม้ไผ่หักพับขึ้นทำเป็น หมวกแล้วนำมาเย็บต่อกับส่วนโคนของก้าน มะพร้าวซึ่งถากเป็นรูปหน้ากากผีแล้ว ตกแต่งสีสันให้สวยงามด้วยสีน้ำมัน ผีตาโขนจะมี 2 ประเภทคือ ผีตาโขนใหญ่ และ ผีตาโขนเล็กผีตาโขนใหญ่จะใช้ไม้ไผ่ ทำเป็นโครงร่าง แล้วให้ผู้ที่แข็งแรงเข้าไปอยู่ในตัวหุ่นผีตาโขน ซึ่งใช้มุ้งพันตามโครงร่างแล้วเดิน เคลื่อนไหวไปมา ผีตาโขนใหญ่จะมีทั้ง เพศชายและเพศหญิง โดยจะแสดง อวัยวะเพศให้เห็นอย่างชัดเจน ส่วนผีตาโขนเล็กคือ ผู้เล่นผีตาโขนทั่ว ไปเพราะหน้า การผีตาโขนเล็กทำ ได้ง่ายไม่มีข้อจำกัด จึงมีคนนิยมเล่นกันทั่วไปไม่ว่าเด็ก หญิงและเด็กชาย แต่การ เล่นผีตาโขนมักจะโลดโผนและซุกซน ต้องกระเซ้าเย้าแหย่คนที่มาชมงานเพื่อให้ เกิดความสนุกสนานการละเล่นผีตาโขนนั้นถือกันว่าเป็น การเล่นเพื่อถวายเจ้านายโดย "เจ้านาย" คือบรรพบุรุษที่เคยเป็นผู้มีอำนาจสูงสุดใน เมืองด่านซ้ายและถือเป็นการเล่นตาม ความประสงค์ของเจ้านาย หากไม่ปฎิบัติ ตามจะเป็นการผิดประเพณี หรือหาก เจ้านายไม่พอใจจะทำให้เกิดความเดือด ร้อนและภัยพิบัติ ประเพณีแห่ผีตาโขนจ.เลยนั้นจะ จัดประมาณต้นเดือนมิถุนายน งานแห่ ผีตาโขนเป็นการละเล่นพื้นบ้านที่มีขึ้น ที่อำเภอด่านซ้าย และ อำเภอนาแห้ว เท่านั้น โดยมีการ แห่ผีตาโขนส่วน มากเล่นเฉพาะ ผู้ชายตั้งแต่เด็กรุ่นๆ ไปจนถึงผู้ใหญ่ โดยแบ่งออกเป็น สองวัน วันแรกมีพิธีแห่พระอุปคุตจาก แม่น้ำหมันมาที่วัดโพนชัย วันที่สองมีการแห่ เข้าเมือง และผู้เล่นจะนำเครื่องผีตาโขนไป ทิ้งแม่น้ำหมัน จากนั้นเวลาค่ำจะมีการ เทศน์มหาชาติทั้ง 13 กัณฑ์ โดยกำหนดการจัดงาน ประเพณีผีตาโขนในปีนี้นั้น จะมีขึ้น ในระหว่างวันที่ 14-16 มิถุนายน 2545 ที่ อ.ด่านซ้าย จ.เลย ซึ่งมีกิจกรรมภาย ในงานมากมาย อาทิ - ขบวนแห่ผีตาโขน - ประกวดเต้นผีตาโขน - การออกร้านหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ - การแสดงดนตรีมหรสพ - เทศน์มหาชาติ ท่านที่สนใจสามารถขอรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สายด่วน 1672 หรือ สมาคมธุรกิจการท่องเที่ยวจังหวัดเลย โทรศัพท์ 0-4283-3162 Leisure Team