พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท เป็นพระที่นั่งที่สร้างขึ้นใหม่ ในพระบรมมหาราชวัง ในช่วงรัชสมัย พระพุทธเจ้าหลวงรัชกาลที่ 5 ตามธรรมเนียมโบราณที่กษัตริย์มักนิยมสร้างปราสาทมาทุกสมัย และเพื่อเตรียมใช้เพื่อเฉลิมฉลองการสมโภชน์กรุงรัตนโกสินทร์ครบ 100 ปี
สำหรับพระที่นั่งสร้างใหม่นี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า ทรงมีพระราชประสงค์ให้สร้างเป็นท้องพระโรง โดยโปรดเกล้าให้สร้างตามแบบวิคตอเรียนเรอเนสซอง ที่กำลังเป็นแบบที่นิยมมาก ของอังกฤษในสมัยนั้น แต่เหลือยอดปราสาท 3 ชั้น ไว้เป็นศิลปะแบบไทย
แต่กว่าพระที่นั่งจะเสร็จสมบูรณ์ดังที่เห็นกันในทุกวันนี้นั้น บรรดาช่างไทยและฝรั่งพร้อมทั้งขุนนางและพระบรมวงศานุวงศ์ ต่างก็มีการถกเถียงกันมากมาย ถึงรสนิยมและความเหมาะสมในการสร้างสถานที่นี้ในพระบรมราชวังแบบโบราณ ซึ่งสมัยนั้นกรุงสยามนิยม จ้างช่างจากยุโรป ร้อนถึงพระเจ้าอยู่หัวที่ต้องทรงลงมาตัดสินให้ก่อสร้างตามแบบอังกฤษด้วยเหตุผลที่ว่าอังกฤษ ซึ่งเป็นมหามิตรเมื่อครั้งพระราชบิดา มีความร่มเย็นเป็นสุข ต่างจากประเทศฝรั่งเศสและอเมริกาที่มีการรบพุ่งกันอยู่เนืองๆ จึงน่าจะได้เลือกเอา สถาปัตยกรรมของอังกฤษเป็นแบบอย่างในการก่อสร้างได้
แต่ที่ยังอุตส่าห์เหลือยอดทรงไทยให้เราได้ยลนั้นเป็นเพราะ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) อดีตผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ เมื่อครั้นทรงพระเยาว์ที่กราบบังคมทูลทัดทาน มิให้ช่างฝรั่งสร้างหลังคาทรงโดมด้วยเหตุผลที่ว่าทำเลที่ตั้งของพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท อยู่กึ่งกลาง ระหว่าง พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน และ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เปรียบได้กับสมัยอยุธยาที่พระที่นั่งสรรเพญ์ปราสาท ถูกโอบล้อมด้วยพระที่นั่งสุรยาสน์อมรินทร์ และ พระวิหารสมเด็จ ฉะนั้นยอดบนจึงควรจะมีความกลมกลืนและสอดคล้อง กับตำแหน่งของพระบรมราชวังแม่แบบในสมัยกรุงศรีอยุธยาตามพระราชดำริของพระปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีด้วย
แต่กว่าพระที่นั่งจะเสร็จสมบูรณ์ดังที่เห็นกันในทุกวันนี้นั้น บรรดาช่างไทยและฝรั่งพร้อมทั้งขุนนางและพระบรมวงศานุวงศ์ ต่างก็มีการถกเถียงกันมากมาย ถึงรสนิยมและความเหมาะสมในการสร้างสถานที่นี้ในพระบรมราชวังแบบโบราณ ซึ่งสมัยนั้นกรุงสยามนิยม จ้างช่างจากยุโรป ร้อนถึงพระเจ้าอยู่หัวที่ต้องทรงลงมาตัดสินให้ก่อสร้างตามแบบอังกฤษด้วยเหตุผลที่ว่าอังกฤษ ซึ่งเป็นมหามิตรเมื่อครั้งพระราชบิดา มีความร่มเย็นเป็นสุข ต่างจากประเทศฝรั่งเศสและอเมริกาที่มีการรบพุ่งกันอยู่เนืองๆ จึงน่าจะได้เลือกเอา สถาปัตยกรรมของอังกฤษเป็นแบบอย่างในการก่อสร้างได้
แต่ที่ยังอุตส่าห์เหลือยอดทรงไทยให้เราได้ยลนั้นเป็นเพราะ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) อดีตผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ เมื่อครั้นทรงพระเยาว์ที่กราบบังคมทูลทัดทาน มิให้ช่างฝรั่งสร้างหลังคาทรงโดมด้วยเหตุผลที่ว่าทำเลที่ตั้งของพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท อยู่กึ่งกลาง ระหว่าง พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน และ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เปรียบได้กับสมัยอยุธยาที่พระที่นั่งสรรเพญ์ปราสาท ถูกโอบล้อมด้วยพระที่นั่งสุรยาสน์อมรินทร์ และ พระวิหารสมเด็จ ฉะนั้นยอดบนจึงควรจะมีความกลมกลืนและสอดคล้อง กับตำแหน่งของพระบรมราชวังแม่แบบในสมัยกรุงศรีอยุธยาตามพระราชดำริของพระปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีด้วย
สิริลักษณ์ จินตนะดิลกกุล
ทีมงานวันว่าง ท่านผู้อ่านมีคำแนะนำหรือติชมหรือคุยกับทีมงานวันว่างได้ที่ leisure@th.mweb.com
